Miód wrzosowy

Wyjątkowo urodziwe kwiaty wrzosu posiadają liczne zalety. Obok walorów estetycznych i zdrowotnych należy również zaznaczyć, iż jest rośliną miododajną. Dzięki temu może powstawać z niej wspaniały dar natury – miód wrzosowy. To właśnie o nim, i o jego właściwościach będziemy mówili w poniższym tekście.

Miód z wrzosu – zbieranie 

Na osobne potraktowanie zasługuje już sam proces poboru nektaru przez pszczoły z różowych kwiatów wrzosowych. Odbywa się to w okresie kwitnięcia tej rośliny, a więc wczesną jesienią. Ze względu na warunki pogodowo-atmosferyczne jest to trudny moment na pobór nektaru – dni są wówczas już coraz krótsze, a słońce nawet gdy jest na widnokręgu to zawieszone jest już znacznie niżej nad horyzontem, niż ma to miejsce choćby latem.

Dlatego tym większe znaczenie ma profesjonalizm, którym musi się w tej sytuacji wykazać pszczelarz. To od jego intuicji, wyczucia ale też przede wszystkim wiedzy i doświadczenia zależy to, czy i ile, miodu wrzosowego uda mu się pobrać od pszczół. Co ważne, przy sprzyjających warunkach mały, ale niezwykle pracowity owad pszczeli potrafi bez problemu zebrać nawet do dwustu kilogramów miodu z obszaru hektarowego wrzosowiska. Choć patrząc na same tylko gabaryty pszczoły, może wydawać się to nieprawdopodobne, to jednak w istocie taka jest prawda o niesamowitej aktywności tego drobnego stworzenia.

Wygląd, smak i zapach

Pod względem koloru i barwy, miód ten jest bogaty w odcienie. Przechodzi on drogę od jaśniejszego – bursztynowego, po kolor ciemniejszy – herbaciany. Jego smak jest łagodny i dość przyjemny – również nieco gorzkawy. Ma on również ewidentny posmak ziołowy. Nie jest więc to miód o klasycznym, kojarzonym z tego rodzaju produktami, smaku. Na szczególną uwagę zasługują cechy zapachowe tego miodu. Pod tym względem jest on naprawdę bardzo intensywny i naturalnie piękny.

Za wyjątkową paletę aromatycznych doznań odpowiada w przypadku miodu z wrzosu ponad sto dwadzieścia substancji aromatycznych i olejków eterycznych, które zawarte są w nektarze. Niestety, jego wyjątkowy zapach ma jeden szkopuł – otóż niestety, dość szybko się on ulatnia. Dlatego po otwarciu słoika należy czym prędzej delektować się jego aromatem.

Jego wygląd i konsystencja jest bardzo charakterystyczna – otóż przybiera ona formę galeretowatej „papki”. Dzieje się tak w związku z silną reprezentacją pektyn i substancji koloidowych w składzie tego miodu.

Skład chemiczny miodu wrzosowego

W składzie odnajdziemy wiele cennych składników chemicznych, które stanowią o jego konsystencji. Wyróżnić tu możemy chociażby witaminy: A, B2, B6, C i PP, jak i również żelazo oraz potas. Ponadto w jego składzie odznacza się białko, które (podobnie jak żelazo) wyróżnia się łatwą przyswajalnością. Warto również zaznaczyć, że – w porównaniu z innymi miodami – ten zawiera w sobie największą zawartość wody.

Miód wrzosowy – na co pomaga?

Jego właściwości lecznicze znalazły swoje omówienie w bogatej literaturze medycznej. Zwłaszcza tyczy się to tzw. medycyny naturalnej, a więc tej praktykowanej przez nasze babki i prababki od niepamiętnych czasów. Jej skuteczność potwierdzona jest więc wielowiekową tradycją.

Jego zastosowanie w lecznictwie jest bogate – zawiera się w nim między innymi stosowanie w leczeniu schorzeń takich jak: reumatyzm i artretyzm. Pomaga on także na zaburzenia układu moczowo-płciowego: powinien więc ukoić problemy z takimi narządami jak: pęcherz, prostata czy też nerki. Za sprawą tych ostatnich ze swych właściwości, miód ten poleca się do zażywania profilaktycznego przez mężczyzn narażonych na problemy z układem moczowo-płciowym. Tym samym warto, aby regularnie zażywali go wszyscy panowie, którzy przekroczyli czterdziesty rok życia. Podobnie jak liczne inne miody, także i miód z wrzosu potrafi łagodzić stany zapalne i dolegliwości bólowe obszaru gardła i całej jamy ustnej. Jest on również przydatny w walce z zaburzeniami układu pokarmowego – ułatwia on trawienie i korzystnie wpływa na narządy tego układu, łagodząc choćby zapalne stany w jelitach, a także w żołądku.

Jak stosować miód wrzosowy?

Sprawdza się znakomicie jako zdrowy zamiennik cukru, a więc zastępczy słodzik do herbaty bądź kawy. Równie dobrze wypada on jako dodatek do licznych potraw wszelkiego typu – zarówno tych słonych, słodkich jak i zwyczajnie kwaśnych. Ciekawie ubarwia on smak takich potraw i dodaje im nieznanego wcześniej posmaku, który na pewno pozytywnie wpłynie na odbiór naszych dań przez gości. Do tego nie można zapominać, że jest po prostu bardzo zdrowy i raczenie się nim ma też taki, bardzo ważny aspekt. Można też oczywiście spożywać miód z wrzosu w najbardziej oczywisty sposób – jedząc go łyżkami lub łyżeczkami. Ponoć już dwie łyżeczki tego przysmaku dziennie mogą poprawić stan naszego ciała i zdrowia. A więc, naprawdę warto podjąć to miodowe wyzwanie!

Wykorzystywany jest także w zabiegach mających na celu troskę i dbanie o urodę – w odpowiednich proporcjach może on odgrywać rolę podstawowego składnika maseczki i peelingu, które wydatnie i pozytywnie wpływają na nasz wygląd.

Gdzie kupić miód wrzosowy w dobrej cenie?

Niestety, w kwestii ceny nie sposób nie zauważyć, iż jest jednym z najdroższych pszczelich przysmaków w Polsce. Z czego to wynika? Odpowiedź na to pytanie tkwi w uwarunkowaniach przyrodniczych naszego kraju – Polska jest krajem bardzo ubogim w liczbę wrzosowisk. Do tego dochodzi czynnik troski, aby były to miejsca perfekcyjnie czyste i ekologiczne. Te wszystkie obostrzenia i unikatowość wpływają właśnie na wysoką cenę miodu. Niestety, tak to już jest, że produkt rzadki i na swój sposób ekskluzywny jest zawsze droższy niż produkty powszechnie i masowo dostępne.

Przysmak Kleopatry

Na koniec – ciekawostka historyczna. Miód ten znany jest od dawien dawna i wykorzystywany do różnych celów przez ludzi. Wśród czerpiących z licznych zalet tego rodzaju miodu były także słynne postacie historyczne – między innymi Kleopatra. Słynna królowa Egiptu, która panowała w I wieku przed naszą erą, była zwolenniczką miodu wrzosowego. Kronikarze odnotowali choćby jej słynne kąpiele, które praktykowała w wannie wypełnionej – zamiast wody – mieszaniną mleka i właśnie naszego pszczelego produktu.  Cóż, dziś i my, korzystając z jego uroków choćby w pewnej mierze doświadczyć życia mlekiem i miodem płynącego – takiego jakie stało się przed wiekami udziałem pięknej Kleopatry. Przy opracowywaniu tekstu korzystano m.in. z książki „Cud miód” Justyny Mrowiec.

Najczęściej zadawane pytania

Jak smakuje miód wrzosowy?

Nie jest specjalnie słodki. Charakteryzuje się dość ostrym, gorzkawym i lekko cierpkim, ale wciąż bardzo przyjemnym smakiem.

Jaki ma kolor miód z wrzosu?

Miód ten jest ciemnobursztynowy z czerwonymi refleksami. Skrystalizowany ma barwę od żółtopomarańczowej do ciemnobrunatnej.

Jaki ma zapach miód wrzosowy?

Posiada bardzo przyjemny, intensywny zapach kwiatów wrzosu.

Na co pomaga miód z wrzosu?

Działanie prozdrowotne nie zostało naukowo zweryfikowane, jednakże w medycynie naturalnej kwiaty wrzosu stosowane są w leczeniu chorób układu pokarmowego, w schorzeniach dróg moczowych oraz przy dolegliwościach reumatycznych.

Jak powstaje miód wrzosowy?

Jest niezwykle charakterystycznym miodem nektarowym. Galaretowata konsystencja oraz niepowtarzalny smak wyróżniają go spośród innych miodów odmianowych. Powstaje on z kwiatów wszechobecnego w Polsce wrzosu zwyczajnego.

Jaki ma skład miód z wrzosu?

W jego skład wchodzą: węglowodany – ok. 75% (średnio 43% fruktozy i 32% glukozy), woda – do 23%, kwasy organiczne, olejki eteryczne, a także niewielkie ilości witamin (A, B2, B6, C i PP) oraz mikro- i makroelementów (żelaza i potasu).

Kiedy zbiera się miód wrzosowy?

Ze względu na późne kwitnienie, miód zbierany jest znacznie później niż miody innych odmian nektarowych. Okres zbioru przypada najczęściej w okresie od lipca do września.

Czy miód z wrzosu tuczy?

Jak każda inna odmiana miodu, jest wysokokaloryczny. 100 g miodu dostarcza aż 320-330 kcal (1 łyżeczka to ok. 23 kcal). Należy więc spożywać go z rozsądkiem.

Czy miód wrzosowy się krystalizuje? Jak szybko?

Krystalizacja to proces, który zachodzi w każdym naturalnym miodzie. Miód ten krystalizuje w czasie od kilku tygodni do kilku miesięcy. Po krystalizacji zyskuje drobnoziarnistą, smarowną konsystencję.

Źródła:

• Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia: Miody odmianowe i ich znaczenie lecznicze, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników. ISBN 9788388921087.
• Sławomir Trzybiński: Wszystko o miodzie i jego pozyskiwaniu. Wydawnictwo Bee & Honey Sp z o.o. , 2018. ISBN 978-83-947516-4-7.

Marta Szulc-Cichocka